۲۸ اردیبهشت بزرگداشت خیام، پرسشگری که به نبوغ رسید ـ سعید عبداللهی

خیام

پرسشگری که به نبوغ رسید

شعر  خیام که جامه‌ی فاخر  رباعی بر خود پوشانده، زبانی از نادر اندیشه‌هایی است که همواره سوگوار عشق و جلوه‌های زیبای زندگی است.

رباعی خیام را نه تنها با  موسیقی شعر می‌نیوشیم؛ بلکه با نگرشی فلسفی و نوعی از جهان‌بینی تلاقی می‌کنیم که سرشار از دوست داشتن انسان و قدرشناسی از ظرافت‌های لطیف اندیشه و آرزوهایش می‌باشد.

خیامِ پرسشگر در پی پاسخ به وجود، نخست دهلیزهای شک را پیمود. نابغه‌ای در ستاره‌شناسی، ریاضیات و فلسفه گشت و آنک از افق یقین به هستی و انسان نگریست. رباعی او یکی از زیباترین جامه‌های فاخری است که برای تقدیر از انسان و زیبایی بی‌همانندش قواره داده است. این یقین را این‌گونه معرفی کرد:

جامی‌ست که دهر آفرین می‌زندش

صد بوسه ز مهر بر جبین می‌زندش

و آنگاه غبطه و حسرتش و آه‌ش از این است که استعاره‌هایی که این‌گونه جامه‌ی فاخر انسان‌اند، اسیر دستان مرموز نیستی می‌گردند:

این کوزه‌گر دهر چنین جام لطیف

می‌سازد و باز بر زمین می‌زندش!

فلسفه‌ی خیام را باید از این منظر نگریست تا به ظرافت‌های نهفته در وجودشناسی و انسان‌شناسی وی پی ببریم...

 سعید عبداللهی

صفحه یادداشت‌ها را اینجا بخوانید